معنا و فواید انتظار و انتظار محوری
عصر شیعه ـ «انتظارمحوري» بدين معناست که ما بايد به دست خود و با تلاش و تکاپوي خويش شرايط ظهور مهدي موعود را فراهم آوريم. و با برداشتن موانع و حجابهاي پيش روي، خود، خانواده و جامعه خويش را به آن حضور و ظهور هميشگي نزديک و نزديکتر گردانيم.
انتظار محوري
خداوند متعال می فرماید: اي کساني که ايمان آورده ايد، (در انجام واجبات، ترک محرمات و تحمل مشکلات) استقامت کنيد و (در برابر دشمنان) پايدار باشيد و يکديگر را به صبر و شکيبايي توصيه کنيد و خود را (براي ارتباط با امام زمان منتظَر و ياري او) آماده و مجهز سازيد!...)1
حضرت امام باقر (علیه السلام) فرموده اند: بر انجام واجبات بردبار باشيد! در برابر دشمن شکيبايي از خود نشان دهيد! و خود را براي ارتباط با امام منتظَر خود و ياري او آماده و مجهز سازيد!2
از امام جعفر صادق (علیه السلام) نیز نقل کرده اند که حضرت فرمودند: کسي که دوست ميدارد از اصحاب قائم (ارواحنافداه) باشد، منتظرانه زندگي کند و بر اساس ورع و محاسن اخلاق عمل نمايد، در حالي که در مسير انتظار ظهور گام بر مي دارد... پس با تمام جديت بکوشيد و منتظر بمانيد، اي گروهي که مورد رحمت ويژة خداوند قرار گرفتهايد!3
شرط قرار گرفتن در شمار اصحاب و ياران ويژه امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشریف)، از ديدگاه امام صادق(علیه السلام)، سه چيز است: انتظار محوري، ورعمداري و اخلاقگرايي.
1. انتظارمحوري: انتظاري حقيقي در عرصة فردي، خانوادگي و اجتماعي که انديشهساز، جديتبخش و تلاش‌آفرين باشد؛ انتظاري سازنده، مسؤوليتساز، تعهدآور و مجاهدپرور؛4
2. ورعمداري: عمل براساس ورع که بسي بالاتر از تقوا و پرهيزگاري است در 3 عرصة ورع فردي، ورع خانوادگي و ورع اجتماعي؛
3. اخلاقگرايي: عمل براساس محاسن اخلاقي در 3 عرصة فردي، خانوادگي و اجتماعي که لازمهاش وارستگي خود، خانواده و جامعه از تمام رذايل اخلاقي (تخليه) و آراستگي خود، خانواده و جامعه به تمام فضايل اخلاقي (تحليه) است.
معناي «انتظار محوري»
انتظارمحوري به معناي احساس نياز و اضطرار به وجود انسان کامل براي فراگيري هدايت و تربيت واقعي در
عرصههاي فردي، خانوادگي و اجتماعي است.
انتظارمحوري به معناي نارضايتي و نگراني از وضعيت موجود خود، خانواده و جامعه و تکاپوي همه جانبه فردي، خانوادگي و اجتماعي براي رسيدن به وضعيت مطلوب در سايهسار هدايت، تربيت و رهبري کاملترين انسان است.
انتظارمحوري کليدي براي ورود فرد، خانواده و جامعه به عرصة مهديياوري و مهديولايي است.
انتظارمحوري، يعني تلاش و کوشش معنادار علمي و عملي براي ايجاد پيوند ولايي و معنوي با امام زمان7 در عرصة فردي، خانوادگي و اجتماعي.
انتظارمحوري، يعني جديت و تلاش همهجانبه در راستاي زمينهسازي براي فرج شخصي، فرج خانوادگي و فرج عمومي.
برداشت عاميانه از انتظار اين است که بايد دست روي دست بگذاريم و در انتظار بمانيم تا منجي موعود بيايد و ما را نجاب دهد، غافل از اين که چنين انتظاري هرگز به سرنخواهد آمد.
«انتظارمحوري» بدين معناست که ما بايد به دست خود و با تلاش و تکاپوي خويش شرايط ظهور مهدي موعود را فراهم آوريم. و با برداشتن موانع و حجابهاي پيش روي، خود، خانواده و جامعه خويش را به آن حضور و ظهور هميشگي نزديک و نزديکتر گردانيم و زمينه بهرهگيري از نورانيت، هدايت و تربيت آن حضرت را در وجود خود، خانواده و جامعة خويش به وجود آوريم.
«انتظارمحوري»، اميدواري به آيندهاي نويدبخش و سعادتآفرين در وجود فرد، خانواده و جامعه است.
«انتظارمحوري»، تلاش براي تحولي عظيم و انساني و حرکتي پرشتاب به سوي حياتي پاک و نوراني است.
«انتظارمحوري»، تکاپويي آرزومندانه در عرصههاي فردي، خانوادگي و اجتماعي براي تحقق تمام شرافتها و فضيلتها و رستن از تمام ظلمتها و رذيلتهاست.
انتظاري حقيقي است که تحولآفرين، انديشهساز، نيروبخش، تعهدآور و مجاهدپرور باشد و شخص منتظر را به عرصه جهادي همهجانبه در عرصههاي فردي، خانوادگي و اجتماعي وارد گرداند.
فوايد و آثار «انتظارمحوري»
انتظار محوري در عرصههاي فردي، خانوادگي و اجتماعي داراي فوايد و برکاتي است که خلاصهوار عبارتند از:
1. از برترين عبادات و با فضيلتترين عملها:
صبورانه در انتظار فرج بودن، عبادت است.5
با فضيلتترين اعمال امت من اين است که همواره در انتظار فرج و گشايش از سوي خدا باشند.6
2. نايل شدن به مقام مجاهدان رکاب پيامبر و مدافعان جان پيامبر (صلوات الله علیه و آله):
کسي که منتظر و چشم به راه دوازدهمين امام باشد، مانند کسي است که با شمشير برکشيده از پيامبر دفاع کند.7
هرکه در حال انتظار اين امر (ظهور) بميرد... همچون کسي است که در کنار پيامبر خدا شمشير زند... .8
3. باريابي به مقام مجاهدان و شهيدان راه خدا:
با فضيلتترين جهاد امت من، انتظار فرج است.9
منتظران ظهور ما، مانند شهيدانياند که در راه خدا در خون خود غلطيدهاند.10
4. نايل شدن به مقام معيت و همراهي با امام زمان (سلام الله علیه):
هرکه در حال انتظار ظهور بميرد، همچون کسي است که با قائم در خيمهگاهش بوده است.11
5. وارد شدن به صف اصحاب المهدي (مهديياوران ويژه و خالص):
هرکه دوست دارد از اصحاب قائم باشد، منتظرانه زندگي کند.12
پی نوشت:
1. (يا أيُّهَا الَّذينَ ءآمَنُوا اصبِرُوا وَ صابِرُوا و رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللهَ لَعَلَّکُم تُفلِحُونَ)آلعمران (3)، 200.
2. امام محمد باقر(علیه السلام)در تفسير آية فوق: «إِصبِرُوا عَلي أداءِ الفَرائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُم وَ رابِطُوا إِمامَکُمُ المُنتَظَرُ» شيخ حرّ عاملي، اثباة الهداة، ج3، ص459.
3. امام صادق(علیه السلام): «مَن سَرَّ أن يَکُونَ مِن أصحابِ القائمِ فَلينتَظِر وَ ليَعمَل بِالوَرَعِ وَ مَحاسِنِ الأخلاقِ وَ هُوَ مُنتَظِرٌ... فَجِدُّوا وَ انتَظِرُوا هَنيئاً لَکُم أيَّتُها العِصابَةُ المَرحُومَةُ» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج52، ص140.
4. شهيد مطهري: «انتظار فرج دوگونه است: انتظار سازنده، تحرکبخش و تعهدآور... و انتظار ويرانگر، بازدارنده و فلجکننده».
5. رسول الله (صلّی الله علیه و آله): «إنتظارُ الفَرَجِ بِالصَّبرِ عِبادَةٌ» راوندي، الدّعوات، ص41، ح101.
6. رسول الله(صلّی الله علیه و آله): «أفضَلُ أعمالِ اُمَّتي إنتِظارُ الفَرَجِ مِنَ الله عَزَّوَجَلّ» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج52، ص128، ح21.
7. امام صادق (علیه السلام): «المُنتَظِرُ لِلثّاني عَشَرَ کَالشّاهِرِ سَيفَهُ بَينَ يَدَي رَسُولِ اللهِ يَذُبُّ عَنهُ» همان، ص129، ح24.
8. امام صادق(علیه السلام): «مَنْ مَاتَ مُنْتَظِراً لِهَذَا الْأَمْرِ كَانَ كَمَنْ كَانَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ لَا بَلْ كَانَ بِمَنْزِلَةِ الضَّارِبِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ بِالسَّيْفِ» شيخ صدوق، كمال‌الدين، ج2، ص338؛ علامه مجلسي، بحارالأنوار، ج52، ص146.
9. رسول الله (صلوات الله علیه و آله) «أفضَلُ جَهادِ اُمّتي إنتِظارُ الفَرَجِ» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج77، ص43.
10. امير المومنين(علیه السلام): «...وَ المُنتَظِرُ لِأمرِنا کَالمُتَشَحَّطِ بِدَمِهِ في سَبيلِ الله» شيخ صدوق، الخصال، ج2، باب400، ح10.
11. شيخ صدوق، كمال‌الدين، ج2، ص338.
12. امام صادق(علیه السلام): «مَن سَرَّ اَن يَکُونَ مِن اَصحابِ القائِمِ فَليَنتَظِر...» علامه مجلسي، بحارالانوار، ج52، ص140.
منبع» خانواده و تربیت مهدوی» حجت الاسلام والمسلمین دکترمرتضی آقا تهرانی