گرانی کاغذ و افزایش هدیه قرآن
مدیرعامل تعاونی ناشران قم با اشاره به گرانی کاغذ و افزایش هدیه قرآن گفت: بازار کاغذ در دست دلالان بوده و دولت نیز در تنظیم آن دخالتی نمی‌کند.
سیدمحمود حسینی، مدیرعامل تعاونی ناشران قم درباره تأثیر گرانی کاغذ بر نشر قرآن و کتاب‌های دینی گفت: گرانی کاغذ در قیمت تمام شده قرآن تأثیر بسیاری خواهد گذاشت و سبب افزایش قیمت‌ها خواهد شد و اکنون نیز قیمت‌ها افزایش یافته است و با توجه به مشکلات اقتصادی مردم، قدرت خرید آنها کاهش خواهد یافت و اقبال کمتری نسبت به خرید کتاب به وجود می‌آید.
وی افزود: کتاب‌های دیگر غیر از قرآن را می‌توان با کاغذهای معمولی و یا درجه کیفیت متوسط چاپ کرد، اما قرآن و کتاب‌های دینی را باید با کاغذ مرغوب چاپ کرد و برای قرآن باید ویژه‌تر باشد که از کاغذهای معمولی بازار حدود ۲۰ درصد گرانتر است و همین عوامل سبب کاهش تولید می‌شود؛ چرا که قدرت چاپ و انتشار ناشر نیز کاهش می‌یابد.
حسینی در ادامه گفت: در حال حاضر کاغذ بالای ۱۰۰ هزار تومان است و طبیعی است که قدرت چاپ و عرضه کتاب از سوی ناشر نیز کاهش خواهد یافت؛ از این رو وقتی قرآن هم چاپ شود قیمت تمام شده آن بالاتر خواهد رفت.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره چگونگی مدیریت این مشکل بیان کرد: از قبل از دولت نهم، کاغذ جزء کالاهای استراتژیک بود، اما مدتی است که جزء کالاهای استراتژیک نیست و از اهمیت و حساسیت آن کاسته شده، به همین دلیل تأمین کاغذ دست دلالان افتاد و وزارت بازرگانی نیز برای تنظیم بازار هیچ دخالتی ندارد و دلالان نیز هر روز قیمت را بالا و پایین می‌کنند. هرچند اکنون قیمت تمام شده کاغذ نیز بالا است و کشورهای تولیدکننده کاغذ نیز قیمت را افزایش داده‌اند و کاغذ قبلاً تنی ۷۰۰ دلار بود و اکنون بالای ۹۰۰ تا ۹۸۰ دلار است. به همین دلیل مقدار کاغذی که ناشر قبلاً برای دو کتاب استفاده می‌کرد، اکنون با همان هزینه، نمی‌تواند کتاب چاپ کند و قدرت ناشر به نصف کاهش یافته است.
حسینی در ادامه گفت: این امر علاوه بر کاهش تولید در سرانه مطالعه نیز اثرگذار خواهد بود؛ چرا که قدرت مردم نیز کاهش بسیار خواهد یافت و باید فکری اساسی برای حل این مشکل از سوی دولت شود.
وی با اشاره به مشکل چاپخانه‌دارها نیز گفت: بسیاری از آنها کار خود را تعطیل کرده‌اند و تا چند سال پیش، چند شیفته کار می‌کردند، اما اکنون به سختی یک شیفت کار می‌کنند، ناشری داریم که هزینه‌های روزانه خود را نمی‌تواند تأمین کند و روز به روز اوضاع نشر بدتر می‌شود و قدرت اقتصادی ناشر کاهش می‌یابد و با گران شدن کتاب، این کالای فرهنگی از سبد خانوار خارج می‌شود.
حسینی تصریح کرد: صنعت نشر کشورمان، اکنون از مرز بیماری گذشته و به وضعیت بحرانی رسیده است و زنجیره تولید در صنعت نشر اعم از لیتوگراف، صحاف، چاپخانه‌دار، سرمایه‌گذار و تولیدکننده گرفتار این مشکل شده‌اند.
وی مشکلات کارخانه‌های کاغذ را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: باید مواد اولیه سامان پیدا کند، متأسفانه کارخانه‌های داخلی نه تنها نتوانستند کیفیت تولید کاغذ خود را افزایش دهند، بلکه به دنبال گرانی کاغذ نیز بودند و این شیطنت و توطئه افزایش تعرفه واردات کاغذ، زیر سر کارخانه‌داران است به عنوان مثال کارخانه کاغذ پارس که به کل تولیدی ندارد و امسال یک گرم هم کاغذ تولید نکرده است و اقدام به خام‌فروشی می‌کند و کارخانه کاغذ مازندران، نیز کاغذ با کیفیت بسیار پایین تولید می‌کند که به درد کتاب شدن نمی‌خورد و برای روزنامه‌ها بیشتر کاربرد دارد. از این رو از داخل کشور با این مشکل مواجه هستیم و در خارج از کشور نیز مواد اولیه کاغذ حدود ۲۰ درصد بیشتر شده است.
حسینی در ادامه درباره کاهش تعداد ناشران در قم نیز گفت: تعداد ناشران مهم نیست، بلکه میزان تولید آنها حائز اهمیت است که چاپخانه‌داران در این راستا مشکلات اساسی دارند، برخی تغییر کاربری داده و یا تعطیل شده‌اند و یکسری هم از چاپ کتاب خارج شده و به سمت چاپ و بسته‌‍بندی کالاهای تجاری رفته‌اند.
وی ادامه داد: ما تا سال ۹۱ رتبه یک تولید کتاب در کشور را داشتیم و اکنون به رتبه هفتم رسیده‌ایم و میزان تولید حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش یافته است، به این معنی که قبلاً ۸ – ۹ هزار عنوان کتاب در سال تولید می‌شد و اکنون این رقم به ۵ هزار عنوان در سال رسیده است.
مدیرعامل تعاونی ناشران قم یادآور شد: چند عامل در فروش کتاب دینی مؤثر است، اول اینکه مؤلف کتاب چه کسی است، دوم شکل ظاهری آن اعم از طرح جلد، نوع چاپ، اندازه، نوع کاغذ و ... چگونه است و سوم قیمت پشت جلد کتاب است که در صورت گران بودن کتاب به قفسه برمی‌گردد و مخاطب از خرید آن منصرف می‌شود؛ چرا که اغلب مردم توان مالی کافی ندارند، البته برخی نهادها و سازمان‌ها نیز که بودجه فرهنگی دارند، نمایشگاه‌های کتاب با تخفیف بالای ۵۰ درصد عرضه می‌کنند که لطمه بسیاری به حوزه نشر کتاب زده است؛ چرا که این موضوع را به جامعه القا می‌کند که کتاب به اندازه‌ای سود دارد که ناشر دو برابر آن قیمت تعیین کرده است.