سلامت روانی جامعه به نماز گره خورده است
استاد ممتاز دانشگاه تهران با بیان اینکه نماز کامل‌ترین پاسخ به عالی‌ترین نیاز انسان است گفت: اگر نماز را با معرفت و معنا و نگاه تربیتی بخوانیم، شاهد کاهش آسیب‌های میان خانواده‌ها و جوانان خواهیم بود، چراکه سلامت روانی جامعه به نماز گره خورده است.
دومین کنگره نماز و سلامت روان امروز ۸ اسفند ماه با حضور غلامعلی افروز استاد ممتاز دانشگاه تهران، محمود مظفر، قائم مقام ستاد اقامه نماز و حسن رحیمپور ازغدی، حجت‌الاسلام سیدجواد بهشتی و سیدمحسن فاطمی در محل دانشگاه الزهرا برگزار شد.
افروز در ابتدای این همایش با بیان اینکه نماز کامل‌ترین پاسخ به عالی‌ترین نیاز انسان است گفت: عالی‌ترین نیاز انسان نیاز به خود شکوفایی و نیل به کمال وجود است و خودشکوفایی در بستر دل آرامی و بهره مندی از نشاط معنوی مقدور می‌شود. آرامش بزرگترین محبت خالق مهربان است و یاد خدا و ذکر و تسبیح سرچشمه زلال معرفت و دل آرامی است و نماز تسبیح اکبر است؛ نماز قیمت مومنان و فرصت سخن گفتن با خالق شگفتی‌ها است و همکلامی با خدای مهربان باور قلبی به هستی بخش علیم و حکیم و قدیر وجود انسان را اعتلا بخشیده و آرامش عرشی را در وجودش نهادینه می‌کند.
رئیس دومین کنگره نماز و سلامت روان در ادامه با بیان این که اول روانشناس هستی خداوند متعال است افزود: انسانی که خدا آفریده است سیری ناپذیر است و همیشه بیش از نیاز خودش می‌خواهد. این انسان زمانی که با تجارب ناخوشایند روبرو می‌شود آرامشش را از دست داده و فریاد‌ها و ناراحتی‌های بسیاری را نشان می‌دهد. همین انسان زمانی که به مقام و یا ثروت می‌رسد شروع به انحصارگری می‌کند؛ لذا انسان‌ها سیری‌ناپذیر هستند و اگر این مسائل در انسان درمان نشوند آسیب‌های بسیاری را به همراه خواهند داشت.
وی با بیان اینکه تنها راه نجات از این آسیب‌ها سخن گفتن با خدا که برخاسته از نماز است ممکن شود تصریح کرد: پیامبر گرامی اسلام می‌فرمایند اگر می‌خواهید با خدا صحبت کنید نماز بخوانید و اگر می‌خواهید خدا با شما صحبت کند قرآن بخوانید؛ این نماز است که ما را از این آسیب‌ها نجات می‌دهد.
خدا در نماز به ما می‌گوید که در حال زندگی کنیم
استاد ممتاز دانشگاه تهران با اشاره به تاثیرات نماز و قرائت سوره حمد و توحید بر روان انسان گفت: زمانی که سوره حمد را می‌خوانیم از خدا می‌خواهیم که در دیروز خود باقی نمانیم. کسی که در گذشته خود بماند پشیمان شده و دچار توهم خواهد شد؛ لذا خدا در نماز به ما می‌گوید که در حال زندگی کنیم چرا که واحد عمر ما روز است و باید قدر آن را بدانیم.
وی با بیان اینکه داشتن امید در زندگی بسیار خوب است، اما آرامش ضرورت امروز زندگی بشر است افزود: انسان خوش‌بین و دلارام آن کسی است که در امروز زندگی می‌کنند و امروز را فدای روز‌های دیگر نمی‌کند، از این رو انسان‌هایی که آرامش دارند اهل گذشت بوده، مهربان و اهل خیر خواهی و خیر طلبی هستند.
افروز با اشاره به ویژگی‌های انسان‌های آرام و نمازخوان گفت: انسان‌های دل‌آرام تلاش خود را در زندگی انجام می‌دهند و نتیجه را به خدا می‌سپارند. اگر تلاش‌مدار باشیم و نتیجه را به خداوند متعال بسپاریم معنای توکل و نماز را درک کرده‌ایم. هیچ چیز به انسان جز آرامش در کنار خدا اطمینان بخش و آرامش دهنده نیست و هر کسی در دنیا اهل نیایش نباشد آرامش پیدا نخواهد کرد.
نشاط معنوی از درون انسان برمی‌خیزد
رئیس کنگره نماز و سلامت روان در ادامه گفت: نشاط معنوی از درون انسان برمی‌خیزد؛ نماز امری فطری است؛ انسان فطرتاً به دلیل این نماز می‌خواند که کنجکاو بوده و همیشه به دنبال خلاقیت است؛ انسان به طور طبیعی در پدیده‌ها جستجو می‌کند و جستجو در پدیده‌های طبیعی نوعی ثواب است، اما جستجو در وضعیت دیگران زشت شمرده شده است. وقتی انسان در خود کنجکاو شده و پدیده‌ها را می‌نگرد تفکری را ایجاد می‌کند که این تفکر باعث تواضع می‌شود و در نهایت زبان شکرگزاری را می‌گشاید که نماز همین زبان شکر گذاری برای بشر است.
افروز در ادامه با اشاره به اثرات نماز در خانواده و اجتماع گفت: ریشه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی جهان کوفتگی ذهنی و احساس بی‌مقداری است و اگر آدم‌ها قیمت پیدا کنند و به آرامش برسند درگیر بزهکاری نخواهند شد؛ نماز می‌توانند این آرامش را در فرد ایجاد و شگفتی‌های بسیاری را نمایان کند.
وی در ادامه مقدمه همه نماز‌ها را وضو به عنوان کلید عبادت دانست و بیان کرد: این موضوع تبیین و تفسیر فلسفی ندارد بلکه یک تبیین و تفسیر روانشناسی تربیتی دارد. به عنوان مثال زمانی که دست‌ها را می‌شوییم سمبل قدرت است و از خدا می‌خواهیم که اگر گناهی با آن‌ها انجام داده‌ایم ما را ببخشد و به ما قدرت بدهد که بتوانیم از آن‌ها در راه خیر استفاده کنیم؛ و یازمانی که صورت خود را می‌شوییم از خدا می‌خواهیم گناهان چشم و دهان ما را پاک کند و مسح سر و مسح پاها برای پاک شدن ذهن از تفکرات و ثابت قدم ماندن در مسیر صحیح و درست است.
استاد ممتاز دانشگاه تهران تصریح کرد: اگر نماز با معرفت و با معنا و نگاه روانشناسی تربیتی بخوانیم شاهد آسیب‌های موجود در میان خانواده‌ها و جوانان نخواهیم بود. سلامت روانی در نماز گره خورده و با نماز می‌توانیم سلامت روان جامعه را تامین و تضمین کنیم.
چه چیزی سلامت روان انسان را از بین می‌برد
به گزارش ایکنا؛ محمود مظفر قائم مقام ستاد اقامه نماز در ادامه این همایش با طرح سوالی مبنی بر اینکه چه چیزی سلامت روان انسان را از بین می‌برد و درمان آن چیست گفت: یکی از مهمترین مواردی که به سلامت روان لطمه می‌زنند نگرانی نسبت به گذشته و آینده است. افراد با فکر اینکه چه کار‌هایی می‌توانستند در گذشته انجام دهند و کمبود‌هایی که از گذشته بوده چه کار باید بکنند درگیر هستند.
وی افزود: نگرانی بعدی افراد نسبت به آینده خود است؛ اینکه در آینده چه اقداماتی باید انجام دهند تا موفق شوند و این دو موضوع اصلی اختلالات رفتاری بسیاری از افراد است و باید برای درمان آن کاری انجام دهیم. نگرانی بعدی انسان‌ها مشکلات اقتصادی و نداشتن آرامش است. مشکلات به گونه‌ای شده که حتی با وجود امکانات و شرایط مالی مناسب باز هم آرامش نداریم. مسئله بعدی قوه شهوتی است که در انسان رشد پیدا کرده و به‌صورت مهار نشدنی می‌خواهد خودش را رها کند. میل به قدرت، میل جنسی، میل به پول و بسیاری از امیال دیگر در این قوه می‌خواهد بدون حساب و کتاب خودش را رها کنند.
درمان مشکلات روحی، روانی و اقتصادی با یک دستور خدا
قائم مقام ستاد اقامه نماز در ادامه گفت: تمامی این بیماری‌های روحی و روانی بر گرفته از روح و ذهن ماست و خداوند باری تعالی می‌فرماید اگر می‌خواهید این مشکلات را نداشته باشید عمل خیر انجام دهید، نماز را بپا دارید و از آنچه به شما روزی کرده‌ایم انفاق کنید. درباره مشکلات اقتصادی نیز خداوند می‌فرمایند اگر کسی از یاد من و نماز دور شود زندگی اش تنگ خواهد شد. این نشان می‌دهد نماز نه تنها مشکلات روحی و روانی بلکه مسائل مادی انسان را نیز حل خواهد کرد. خداوند سبحان در مورد شهوات هم می‌فرماید زمانی که نماز ضایع شد شهوات در همه مسائل بی‌بند وباری پیدا می‌کنند، اگر این مسئله حل شود بسیاری از مشکلات کم خواهد شد.
مظفر با تاکید بر اینکه باید یاد بگیریم از خداوند چه چیزی می‌خواهیم زندگی خودمان را برمبنای آن بسازیم تصریح کرد: ما مصلی و نمازخوان زیاد داریم، اما این که به نماز مقید باشید بسیار کم دیده می‌شود؛ ما باید به نماز موقعیت ببخشیم و نمازی بخوانیم که خدا می‌خواهد؛ امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرمایند: «هر مقدار نماز با حضور قلب بخوانید از فشار آسیب‌ها دور خواهید بود»؛ زمانی که خداوند می‌فرماید عمل صالح انجام دهید و اقامه نماز کنید یعنی مقدمه نماز عمل صالح است لذا ما باید در طول روز عمل صالح انجام دهیم تا مقدمه نماز با حضور قلب را آماده کنیم.
وی در ادامه با بیان اینکه نماز حضور قلب بر خود انسان و زندگی او اثرگذار است افزود: نماز بر روی خودکشی، طلاق، بیماری‌های روانی و بسیاری از مشکلات اثر گذار است و خیلی از آسیب‌های که امروز جامعه با آن دست و پنجه نرم می‌کند به دلیل دور بودن از نماز است.
یکی از مهمترین نقشها و کارکرد‌های نماز بازداری از منکرات است
مظفر گفت: یکی از مهمترین نقشها و کارکرد‌های نماز بازداری از منکرات است؛ برای اصلاح جامعه تغییر رفتار‌ها و باور‌های بنیادین فرد فرد اعضای آن لازم است و برای این تغییر نیاز به پذیرش رفتاری خاص از سوی جامعه تعیین کننده است؛ اسلام این رفتار را ۱۴۰۰ سال پیش تجویز کرده که همان نماز است. وظیفه ما تلاش برای تفریح هرچه بهتر مفهوم کارکرد‌های نماز در جامعه است و این رسالت نیاز به تبیین و توجیه افراد جامعه دارد که امری حساب شده است.
قائم مقام ستاد اقامه نماز تصریح کرد: ضایع کردن نماز غیر از خواندن و ترک آن است. روزی که نماز می‌خوانند، ولی بدون رعایت شرایط آن یا با تاخیر خواندن، نماز را ضایع کرده و آن را سبک شمارد، اهمال و کوتاهی محصولی در میان اندیشمندان و پژوهشگران این مملکت در اشاعه و شناساندن فواید و لزوم پایبندی به نماز نیز مصداق بارز سبک شمردن نماز است و امیدواریم که چنین برنامه‌های بتوانند از بار غفلت جامعه کم کرده و از ضایع شدن نماز جلوگیری کند.