
دلالتهای پاکدامنی و پایبندیهای اخلاقی در قرآن
خداوند در قرآن مکررا مومنان را دعوت به عفت و پاکدامنی کردهاست، اما امروزه شرایط زیست نوعی از زندگی را به ما تحمیل کردهاست که از این آموزهها فاصله گرفتهایم.
حجتالاسلام محمد نقدی، رئیس موسسه ترجمان وحی
گفت: کلیه صفات پسندیده در قرآن آمده است که یکی از این ویژگیها دعوت خداوند به رعایت عفاف و پاکدامنی است. خداوند در سوره مومنون، نور و بقره زنان و مردان مومن را به رعایت عفاف و پاکدامنی تشویق و ترغیب میکند. این مسئله بسیار عمیق و زیربنایی است به خصوص در شرایطی که امروزه ما زیست میکنیم. هجوم سریالهای ماهوارهای سبک زندگی را بر تحمیل کرده است که با آموزههای دینی ما فرسنگها فاصله دارد. زمانی که قرآن نازل شد اوضاع و احوال عربستان و دیگر کشورها این گونه نبود همین اهمیت عفاف را دوچندان کردهاست. و وظیفه مومنان را برای پایبندی به اصول اخلاقی دوچندان کردهاست.
حجتالاسلام نقدی در ادامه گفت: واژه عفت به معنی پاکدامنی و دوری از لغزش و گناه است. در آیاتی خداوند زنان را مستقیم مخاطب قرار میدهد و میفرماید: «وَلْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یَجِدُونَ نِکَاحًا حَتَّى یُغْنِیَهُمْ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَالَّذِینَ یَبْتَغُونَ الْکِتَابَ مِمَّا مَلَکَتْ أَیْمَانُکُمْ فَکَاتِبُوهُمْ إِنْ عَلِمْتُمْ فِیهِمْ خَیْرًا وَآتُوهُم مِّن مَّالِ اللَّهِ الَّذِی آتَاکُمْ وَلَا تُکْرِهُوا فَتَیَاتِکُمْ عَلَى الْبِغَاء إِنْ أَرَدْنَ تَحَصُّنًا لِّتَبْتَغُوا عَرَضَ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَمَن یُکْرِههُّنَّ فَإِنَّ اللَّهَ مِن بَعْدِ إِکْرَاهِهِنَّ غَفُورٌ رَّحِیمٌ: و کسانى که [وسیله] زناشویى نمىیابند باید عفت ورزند تا خدا آنان را از فضل خویش بىنیاز گرداند و از میان غلامانتان کسانى که در صددند با قرارداد کتبى خود را آزاد کنند اگر در آنان خیرى [و توانایى پرداخت مال] مىیابید قرار بازخرید آنها را بنویسید و از آن مالى که خدا به شما داده است به ایشان بدهید [تا تدریجا خود را آزاد کنند] و کنیزان خود را در صورتى که تمایل به پاکدامنى دارند براى اینکه متاع زندگى دنیا را بجویید به زنا وادار مکنید و هر کس آنان را به زور وادار کند در حقیقت خدا پس از اجبار نمودن ایشان [نسبت به آنها] آمرزنده مهربان است»(النور/33).
وی افزود: برای مردان نیز احکام عفاف وجود دارد. زمانی که مردان جوان هستید و امکان ازدواج برای آنها فراهم نباشد خداوند میفرماید که باید خود را نگه دارند و عفت پیشه کنید. اوج عفت در قرآن در داستان حضرت یوسف(ع) بیان شدهاست که یک زن هوس باز به دنبال هوس نفسانی خود است و در مقابل جوانی در اوج زیبایی پاکدامنی پیشه میکند اینها درس زندگی است.
وی افزود: خداوند در قرآن اصل پاکدامنی را در قصههای مختلف بیان کردهاست. ما به عنوان مسلمان باید از آموزههای قرآنی درس بگیریم. چرا که امروزه در جامعه ما یک ضرورت محسوب میشود ما در دنیای زندگی میکنیم که امکان لغزش با یک پیامک، نگاه نامحرم و دیدن یک حادثه فراهم میشود. البته در محیطهای که دور از زرق و برقهای شهری هستند قضیه فرق میکند. اگر من خود و نفس خود را کنترل نکنم اصول اخلاقی در جامعه رعایت نمیشود. این مسئله مهمی است که رسانههای ما چه از نوع مکتوب و دیداری باید به آن بپردازند و میتوانند اثرگذار باشد در فیلم های که بعضا در هالیوود ساخته میشود میبینیم که مجرم قبل از اعدام مسواک میزند و ما از یک زندانی درس اخلاقی یاد میگیریم در مقابل ما گاهی فیلم اخلاقی میسازیم در صورتی که مسائل غیر اخلاقی در آن زیاد دیده میشود.
راهکارهای برونرفت از معضلات اخلاقی
رئیس موسسه ترجمان وحی گفت: ما درد را شناسایی کردهایم مهم این است که درمان را نیز بیابیم. با سخن گفتن نمیتوان کاری را پیش برد: به عمل کار برآید: ما باید برای رعایت عفت و پاکدامنی در کشور برنامه ریزی کنیم. امروز تمام دلمشغولیهای ما بر بحثهای سیاسی و اختلافات گروهی متمرکز شدهاست. متاسفانه از اخلاقیات غافل شدهایم به همین خاطر آمار طلاق و روابط نامشروع در کشورمان زیاد شده است.
وی در آخر تصریح کرد: مشکل ما عمل نکردن به مسائل اخلاقی است رسانههای ما باید وارد این موضوع شوند. زمانی که سریال حضرت یوسف(ع) ساخته شد تمامی اعضای خانواده با علاقه به تماشای سریال مینشستند. این جذابیت اثرگذار است و بسیار پسندیده است البته با یک گل بهار نمیشود. من در اجتماع باید نمونههای دیگری هم ببینم به نظر من مسئولین فرهنگی هم باید وارد گود شوند و تنها یک نفر نمیتواند این معضل را برطرف کند حوزهها، سازمان تبلیغات اسلامی عالی انقلاب فرهنگی باید راهکار بدهند تا تاثیر مخرب کاربرد رسانهای جمعی کاسته شود.