وجود خطر بزرگ جدایی روحانیت از سیاست در آثار سینمایی و تلویزیونی
عصر شیعه : محمدتقی فهیم گفت: عموماً فیلمسازان به سمتی حرکت می‌کنند که روحانیت را از بدنه سیاست جدا کنند و فکر می‌کنند برای اینکه روحانیتی سالم داشته باشیم باید بین روحانیت و سیاست فاصله بیندازیم که این خطر بزرگی از جانب فیلمسازان است.
محمدتقی فهیم روزنامه نگار و منتقد سینمایی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در پاسخ به این سوال که نمایش روحانیت در آثار سینمایی و تلویزیونی چه چالش‌ها و فرصت‌هایی ایجاد می‌کند، گفت: در حال حاضر با توجه به اینکه سیستم مدیریتی دست بالای حکومتی ما و در بخش‌های نظری و تئوریک و حتی نظارتی در دست روحانیون است، لذا این چالش بیش از قبل، پیش روی روحانیت قرار می‌گیرد، چراکه اولاً باید در عرصه رسانه از جمله سینما حضور داشته باشند و دوم اینکه این حضور طبعاً به دنبال خود تبعاتی دارد.
روحانیت باید تحمل انتقاد‌ها را داشته باشند
وی در این باره تصریح کرد: روحانیت باید سعه صدر و تحمل این تبعات را داشته باشد چراکه وقتی مدیریت جامعه را در اختیار دارند طبعاً مورد انتقاد قرار می‌گیرد و بنابراین رسانه حتما جنبه‌های انتقادی نسبت به کمبود‌ها را نشان خواهد داد.
فهیم تاکید کرد: اگر سینما این نوع موضوعات را به کار گیرد و نسبت به پدیده‌های اجتماعی منتقدانه نگاه کند، در بخش فکری ارزشمند می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه این چالش پیش روی روحانیت هم گسترده است و هم دامنه وسیع و عمیقی دارد، گفت: من فکر می‌کنم که رسانه‌ها به ویژه سینما، باید نگاه مثبت تری به مفهوم استفاده از روحانیت در سینما داشته باشند؛ حال ممکن است این استفاده مقابل دوربین و با چهره روحانی باشد و دراماتیزه شود و هم می‌تواند پشت دوربین باشد.
این منتقد سینمایی خاطرنشان کرد: نکته مهم در این ارتباط این است که باید تعریف درستی از چگونگی ورود روحانی به رسانه داشته باشیم وگرنه احتمال اینکه به جای خدمت، ضایعه‌ای را وارد کنیم، وجود دارد.
وی با اشاره به برپایی نشست‌ها و برنامه‌هایی به منظور آسیب‌شناسی چگونگی ورود روحانی به رسانه، اظهار کرد: برای مثال چند سالی است که فیلمهایی با موضوع روحانیت و نمایش روحانی ساخته شده اما برخی از آن‌ها نتوانسته حرکت مثبتی باشد. همچنین در بخشی که روحانیون به صورت مستقیم وارد فیلمسازی شده‌اند، هنوز نتوانسته‌اند حرف مهم و درستی را برای گفتن داشته باشند، چراکه در ابتدا باید سینما را به خوبی بشناسند.
فیلمسازی در مورد روحانیت وسوسه‌انگیز است
فهیم با بیان اینکه درباره این موضوع حرف بسیار است، گفت: اصلیترین رفع این موانع و سکون چالش‌ها، به نظر من بر عهده روحانیت است و خود روحانیون باید در این باره بحث و آسیب‌شناسی کنند و این موضوع را حل کنند که آیا مصلحت است روحانیت وارد سینما بشوند یا خیر.
وی اضافه کرد: این موضوع حتی برای سینماگران نیز خیلی روشن نیست اما چیزی که واضح است، حضور روحانیت و جذابیت سوژه حضور روحانی در سینما است و خیلی از سینماگران را وسوسه می‌کند که به موضوعات پیرامون روحانیون بپردازند.
راه اندازی اتاق فکر واحدی برای فیلمسازی درباره روحانیت
این روزنامه نگار در ادامه با تاکید بر اینکه خروجی کار فیلمساز در این موضوع باید سنجیده و حساب شده باشد، گفت: فکر می‌کنم برای رسیدن به این نتیجه باید از اتاق فکر واحدی بهره گرفت که کار برنامه‌ریزی، آنالیز و نظارت را بر عهده دارد تا دچار هرج و مرج و بی‌احترامی به روحانیون نشود چون به هر صورت نمی‌توان حضور قشر روحانیون در سینما را نادیده گرفت چراکه مدیریت در دستان آن‌ها و باید نقد، آسیب‌شناسی و معرفی شوند.
وی خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم موارد مذکور باید از اتاق فکرهایی حساب شده سرچشمه بگیرد تا به نتیجه مطلوب و خوب برسیم.
خطر بزرگ جدایی روحانیت از سیاست در آثار سینمایی و تلویزیونی
فهیم به خطری که فیلمسازی درباره روحانیت را تهدید می‌کند اشاره کرد و گفت: عموماً فیلمسازان به سمتی حرکت می‌کنند که روحانیت را از بدنه سیاست جدا کنند و فکر می‌کنند برای اینکه روحانیتی سالم داشته باشیم باید بین روحانیت و سیاست فاصله بیندازیم که این خطر بزرگی از جانب فیلمسازان است و همواره فیلمهایی که با این رویکرد درباره روحانیت ساخته می‌شود، این گرایش در آن‌ها وجود داشته که روحانیت نباید در سیاست وارد شود و حکومت کند. برای مثال در «معمای شاه» و «کیمیا» مقاطعی از تاریخ را نشان می‌دهد که روحانیون حضوری فعال داشتند اما حضورشان در این سریال‌ها دیده نمی‌شود.
وی افزود: جنبشهایی که در ایران شکل گرفت اگرچه همه گروه‌ها حضور داشتند اما رهبری جنبش‌ها در دست روحانیون بود ولی امروز نوعی رودربایستی بین فیلمسازان وجود دارد و یا اینکه تحت تاثیر شایعات عوامانه هستند که روحانیت را به صورت نفی، دراماتیزه می‌کنند؛ یعنی یا آن‌ها را نمی‌بینند یا آنجا که می‌بینند روحانیت را موعظه گر نشان می‌دهند و پیام فیلم‌هایشان این است.
محمدتقی فهیم در پایان به خطر دیگری در زمینه فیلمسازی با موضوع روحانیت اشاره کرد و گفت: از طرفی نیز، متاسفانه روحانیت بسته عمل می‌کنند؛ یعنی به دلیل اینکه فیلمی منتقدانه ساخته می‌شود، گارد می‌گیرند و سعی می‌کنند فیلم‌ها را نفی کنند. دو خطر مذکور، اصلا به نفع فیلمسازی درباره روحانیت نیست لذا هم خطر نفی روحانیت به عنوان فعال سیاسی و اجتماعی وجود دارد و صرفا روحانیون به عنوان نصیحت کننده و موعظه گر نمایش می‌دهد که در روز کشاورزی می‌کند و شب‌ها پای منبر می‌نشیند؛ در حالی که این روند، شعار استعمارگرانه است که روحانیت از عرصه جامعه حذف شود. از طرف دیگر روحانیون باید به فلیمسازان اجازه دهند تا به درون قشر روحانیت وارد شوند تا بتوانند درام‌های واقعی را بسازند.
دومین دوره جشنواره «روحانی و سینما» 27 فروردین در تالار اندیشه حوزه هنری برگزار خواهد شد.