
اشراف گری مسئولین نظام مساوی با عذاب جامعه است
عصر شیعه : استادیار پژوهشگاه قرآن و حدیث قم : طبق آیات قرآن جامعهای که مسئولین حکومتی آن جزو مترفین و خوشگذرانان باشند، محکوم به عذاب است.
حجتالاسلام امیرخانی, استادیار پژوهشگاه قرآن و حدیث قم در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم «پویا» با اشاره به اینکه سیره امیرالمؤمنین علیهالسلام مصداق عملی مبارزه با زیادهخواهی و تجملگرایی است، افزود: با رجوع به سیره عملی امیرالمؤمنین علیهالسلام میتوان به راهکارهای حکومتی مبارزه با فساد اجتماعی و رانتخواری پرداخت.
امیرخانی در ادامه با اشاره به اینکه یکی از دلایل برخورد شدید حضرت با حاکمان خوشگذران، جلوگیری از عمومیسازی فرهنگ اشرافیگری بود، گفت: در زمان خلافت امیرالمؤمنین علیهالسلام به حضرت اطلاع دادند مردی از حاکمان مدائن اشرافیگری روی آورده و از جهت رفاه فراتر از عموم مردم زندگی میکند. امام(ع) با خطاب شدیدی به او نامه نوشته و وی را از این رفتار برحذر میدارد و در انتها میفرمایند اگر خدا مرا بر او مسلط کند (او را بگیرم) او را مانند گندم در آسیاب میکوبم و حدّ مرتد بر وی جاری میکنم؛ یکی از دلیل این رفتارهای تند امیرالمؤمنین با اینگونه حاکمان، جلوگیری از اشاعه فرهنگ اشرافیگری بود.
وی با بیان اینکه در سیره امیرالمؤمنین علیهالسلام صفت حرّیت و آزادمردی در گروی رهایی از مطامع دنیایی است، اظهار کرد: از نگاه امیرالمؤمنین علیهالسلام روحیه آزادمردی در گروی رهایی از لذتهای دنیایی است. ایشان در بیانی فرمودند «أَلَا حُرٌّ یَدَعُ هَذِهِ اللُّمَاظَةَ لِأَهْلِهَا»؛ آیا آزادمردی نیست که غذای پسمانده را برای اهلش واگذار بکند و از مطامع دنیایی چشم بپوشد. «إِنَّهُ لَیْسَ لِأَنْفُسِکُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِیعُوهَا إِلَّا بِهَا» برای وجود شما قیمتی جز بهشت نیست، خودتان را برای مال دنیا نفروشید که در مقابل نعمتهای اخروی ناچیز است. امیرالمؤمنین (علیهالسلام) در این بیانات حریت را دوری از مطامع و لذتهای دنیایی معرفی میکنند و در دنیایی که انسانیت را در حد حیوان تنزل میدهند، به نفس انسان بهایی در مقابل بهشت اخروی میدهند.
امیرخانی با تأکید بر اینکه سیره امیرالمؤمنین باید الگویی برای مسئولین نظام اسلامی باشد، گفت: با توجه به سیره امیرالمؤمنین (ع) در مییابیم از جمله رفتارهای حضرت، نهیب زدن به نفس خود بود که باید این رفتار الگوی مسئولین حکومت اسلامی قرار گیرد. ایشان در بیانی فرمودند «آفریده نشدم تا خوردن غذاهاى پاکیزه مرا سر گرم کند به مانند حیوان به آخور بسته که همه اندیشهاش علف خوردن است، یا چهار پاى رها شده که کارش به هم زدن خاکروبههاست، از علفهاى آن شکم را پر مىکند». نکته قابل توجه در این فراز اشاره حضرت به لقمههای حلال است ـ نه صرفاً حرام ـ که حتی گاهی مسئولی را از مأموریت اصلی خود غافل میکند. امیرالمؤمنین علیهالسلام به عنوان حاکم جامعه اسلامی چنان بودند که سایر حکام آن زمان دنیا از روش زندگی ایشان تعجب میکردند.
وی با اشاره به اینکه دنیاگرایی از منظر قرآن مذموم و ناپسند است، گفت: خداوند نیز در آیات قرآن قیمت دنیا را در برابر آخرت اندک میشمارد و در آیۀ77 سوره مبارکه نساء میفرماید «مَتاعُ الدُّنْیا قَلیلٌ وَ الْآخِرَةُ خَیْرٌ لِمَنِ اتَّقى»؛ یعنی متاع دنیا اندک و آخرت برای کسی که تقوا پیشه کند بهتر است. از سوی دیگر توجه به آخرت انسان را از حرص نسبت به دنیا باز میدارد، به همین دلیل در احادیث میخوانیم مدام به یاد مرگ باشید.
امیرخانی با هشدار نسبت به اینکه طبق آیات قرآن جامعهای که مسئولین حکومتی آن جزو مترفین و خوشگذرانان باشند، محکوم به نابودی است، تصریح کرد: جامعهای که خود را از اشرافیگری، اسراف و اسرافگرایی دور کند، ارتقاء و رشد پیدا میکند و اگر به هر کدام از اینها آلوده شود و دستهای آلوده به بیتالمال مسلمین قطع نشود، جامعه اسلامی محکوم به سقوط خواهد بود. خداوند در آیۀ16 سورۀ اسراء میفرماید «وَ إِذا أَرَدْنا أَنْ نُهْلِکَ قَرْیَةً أَمَرْنا مُتْرَفیها فَفَسَقُوا فیها فَحَقَّ عَلَیْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْناها تَدْمیراً» و چون بخواهیم شهری را هلاک کنیم، خوشگذرانانش را وا میداریم تا در آن به انحراف [و فساد] بپردازند، و در نتیجه عذاب بر آن [شهر] لازم گردد، پس آن را [یکسره] زیر و زبر کنیم» و نیز طبق این آیه مقدمه هلاکت و عذاب اقوام، رواج تجملگرایی توسط افراد خاص جامعه است.