
«مشهد الرضا» مرکزی برای پالایش روح باقی می ماند
عصر شیعه : زهرا اسلامی: تمامی ما خاطرات شیرینی از لحظات دیدن گنبد طلایی شمس الشموس امام رضا(علیه السلام) را در کنار بهترین تصاویر ثبت شده در ذهن و خاطرمان داریم. لحظاتی که پای لرزان ِ ارادتمان در پیشگاه آن عزیز ِ غریب مانده از موطنش ما را کشان کشان به صحن و سرای ملکوتی فرزند ِ بزرگوار حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) میکشاند.
عشق و ارادت ایرانیان با خاندان رسالت از دیرباز و با حضور صحابی گرامی چون «سلمان فارسی» در تاریخ ثبت و ضبط شده است. از همیاری با ائمه معصومین (علیهم السلام) در برخی جنگها تا قیام و خونخواهیهای تاریخی مردمان دیار ایران در خلال قیام فخرالشیعه «مختار ثقفی» و سرنگونی حکومت خونخوار بنی امیه در خلال جنبش سیاه جامگان و یا قیام سبزجامگان علوی در عصر خلفای تزویر و ریای عباسی تا امروز ِ روز که تنها مرجع شیعیان درمانده از جنگهای تمامیت خواهی غرب و شرق و انتظار ظهور آمدن آن منجی کل. در تمامی برگ برگ تاریخ اسلام، ملتی چون ایرانیان هماره در کنار اهل بیت(علیهم السلام) ایستاده و به دلیل همین ایستادگیها، زخم خورده میدانهای گوناگونی چون جنگ، تحریم و تحقیر شده اند.
قبله معنوی چون بارگاه امام هشتم (علیه السلام) و دستگیری وی از این ملت همیشه در ارادت ِ علوی و حسینی مانند ستاره درخشانی است که گاه دوستان ِ جاهل و گاه دشمنان ِ زیرک سعی بر تشویش و یا تشکیک در این ارادت میکنند. به همین دلیل است که امروز نگرانیهای اساسی در خصوص ایجاد فضای گردشگری در برایر زیارتی به وجود آمده است. برخی، سوء تدبیریهای مدیریتی خود در امور اولیه زندگی رها کرده و قصد دارند تا ذهنها و رسانهها را وارد بازی قدرت خود، آن هم در برابر یگانه نگین امامت در این مرز و بوم بنمایانند. «ولی نعمتی» که هر چه خیر و نیکی در این سرزمین است، از وجود قدسی اوست. دین مبینی که برای ناخن پای مؤمن خود حکمی و سخنی دارد، آیا نتوانسته حکمتی بر اهمیتی حرمت و تکریم اهل بیت(علیهم السلام) بیان کند؟ نه منطق و نه وجدان چنین قبول میکند که دین آخر، دین مبین، آیین همیشه زنده اسلام برای تکریم از شارعان خود سخنی در وجود نداشته باشد، اما عمل نکردن به این هدایتهای اثربخش یا از سر زیرکی و واپسگرایی است و یا از سر جهالت و بی خردی که البته هر دو مقبوح و غیر انسانی است. اما در اینکه چه دلایلی سبب میشود امروز ایجاد اعمالی چون کنسرتهای پر از حاشیه و برخی کارناوالهای مضحک به همراه کرور کرور مجتمعهای تفریحی و گردشگری به ناروا بر این شهر ِ ولایی الصاق شده است و آنکه وجود چنین عواملی خلاف و غیر اصولی است، میتوان به چند دلیل عقلانی و دینی اشاره کرد:
تأکیدات قرآنی و حدیثی:
قرآن این کلام مقدس و آخرین حلقه اتصال خداوند با بشر، مهمترین مصادیق و مؤکد ترین سخنان در دستورهای دینی را به مسلمان ارایه داده است و سرپیچی و طغیان علیه این دستورها را به گونه ای باید منافی با روح تسلیم در اسلام ِ راستین دانست. حدیث، نیز همان بازوی عملی شارعانی چون ائمه هدی میباشد که با توجه به زحمات و رنجهای کشیده توسط محدثان عظیم الشأن باید به علم و عزت از آن استفاده کرد. اهمیت احترام به شأن، رفتار، نام، رأی، جسم، جان، روح و یاد اهل بیت (علیهم السلام)، حدیث فراموش شده ای نیست.
این بزرگواران گرچه از منظر رحمانیت با تمامی دوستداران خود رفتار خواهند کرد. اما وجدان مسلمانی هیچ انسانی ایجاد حتی کوچکترین مشکل اخلاقی حاصل از یکی از آن کنسرتها و یا دیگر بنگاههای اقتصادی – فرهنگی را بر نمی تابد. احترامی که در اسلام حتی با شنیدن نام پیامبر (صلی الله علیه و آله) و فرستادن درود بر ایشان گره خورده و حتی در برخی از احادیث زیارت این بقاع را همسنگ با معرفت کعبه دانسته اند. به همین دلیل احترام ویژه به اولیاء الله چنان است که برخی صحابه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) که خود از مرتبه ایمان در مقامات بالایی بودهاند، در پیشگاه ائمه هدی(علیهم السلام) و یا حتی در وضعیت دور از ایشان جانب احتیاط به مقام شامخ ایشان را رعایت میکردند. به همین دلیل ایجاد عملی ولو شبهه دار از فساد در کنار بارگاه ملکوتی امام رضا (علیه السلام)، خلاف موازین دینی و قرآنی است ( گرچه ایجاد مفسده از بیخ و بن در هر مکان و در هر زمانی با متن قرآن و حدیث در تضاد است).
دلایل اخلاقی
اخلاق، قدرتی خارج از دایره دینی و وظایف شرعیه دارد تا جایی که میبینیم گاهی افرادی که از منظر دینی، مؤمن تلقی نمی شوند، اما انسانهای اخلاق مداری میباشند. در این حوزه نیز اخلاق انسانی ِ خارج از فضایل دینی سبب میگردد که ایجاد برخی فضاهای گردشگری را با توجه به کمتر شدن امکانات رفاهی زائران از اولویت خارج کرده و بیشتر به هدف اصلی ورود به شهر مشهد مقدس، یعنی زیارت از بقعه تاریخی (خارج از بحث قداست) حضرت رضا (علیه السلام) نماییم.
خواست جمعی
با یک نظر سنجی بسیار ساده از عموم مردم شهر مشهد مقدس و یا نظرسنجی عمومی در سایر نقاط کشور خواهیم دید، جذب مردم برای زیارت از بارگاه امام رضا(علیه السلام) به مراتب بیشتر از هواخواهان ایجاد برنامههای فرهنگی و تشنج برانگیز است. به همین دلیل طبق اصول اولیه مردم سالاری و احترام به آرای عموم میتوان تصمیم متناسب تری با وضعیت به وجود آمده توسط برخی افراط گراییها گرفت. از این رو در کشورهای دموکراسی خواه ِ جهان، اولویت اجرا با اکثریت آراست. به همین دلیل عقلانی، نه مردمی که قرنهاست همسایه دیوار به دیوار بارگاه امام رضا (علیه السلام) هستند، راضی به چنین سنت شکنیهایی میشوند و نه مردم اکثریت مسلمان سایر نقاط ایران ِ اسلامی.
رویه بین المللی
طبق برخی آمارهای مستدل از وضعیت مدیریت مناطق مذهبی و مقدسه در سایر کشورهایی که در زمره مؤمنان به ادیان ابراهیمی هستند، خواهیم یافت که نه در «مکه مکرمه» نه در «مدینه منوره» و نه حتی در شهرهایی چون «واتیکان» و نیز «بیت المقدس» منافذ فساد و ایجاد محیط متشنج ممنوع است و وضع چنین قوانینی به کیفیت خدمت رسانی به مؤمنان در هر لباسی و دینی را آسان تر میکند. هیچ پیشوای دینی چنین بر نمی تابد که آرامش حاکی از آن بقعه متبرک و یا آن جایگاه رفیع به دلیل ایجاد چندین چند برنامه فرهنگی حاشیه ای و یا فساد در امر تفریح دچار آشفتگی و بی هویتی شود. به همین دلیل مشهد الرضا از منظر رویه معمول بین المللی نیز بیشتر فضایی برای پالایش روح و نزدیکی با خداوند متعال تلقی میشود، نه بزم گسترده برای لذتهای دنیوی چون تورهای صرفا گردشگری. در نهایت از منظر قوانین عرفی بین المللی نیز این امر صادق و جاری میباشد.