حوزه‌هاي علميه از پاسخ به شبهات عقب مانده‌اند
عصر شیعه : دستور رهبرانقلاب به حوزه‌های علمیه برای به روزرسانی پاسخ به شبهات جوانان و حضور در فضای مجازی و توانایی در استفاده از رایانه موردتوجه کارشناسان معارف اسلامی قرار گرفت
يانات مقام معظم رهبري در جلسه ديروز درس خارج فقه‌شان بار هشتم طي دو سال اخير مي‌شود كه ايشان در موقعيت‌هاي مختلف به صراحت بر لزوم شناسايي و پاسخ به شبهات روز و مقابله با برنامه‌ريزي‌هاي دشمن در زمينه دين‌زدايي و حيا‌زدايي و شناخت فضاي مجازي و بهره‌مندي از فرصت‌هاي آن و كاهش تهديدهايش تأكيد مي‌كنند، آن هم بدون اينكه نسبت به اقدامات انجام شده در اين زمينه ابراز خرسندي كنند.
روز گذشته «جوان» نسبت به تضعيف دروس معارف اسلامي در دانشگاه‌ها هشدار داد، فرمايشات مقام معظم رهبري در جلسه ديروز درس خارج فقه‌شان در آغاز سال تحصيلي حوزه‌هاي علميه نشان می‌دهد دغدغه ايشان نسبت به كارايي معارف اسلامي و تقويت ديد ديني جوانان بسيار بيش از دايره دید ما است.
ايشان در اين جلسه با اشاره به وجود برنامه‌هاي گسترده براي انحراف ذهن و دل مردم و جوانان از اصل دين، اولين و مهم‌ترين وظيفه روحانيون را «مقابله با نقشه دين‌زدايي و عفت‌زدايي» خواندند و تأكيد كردند: حوزه‌هاي علميه و روحانيون بايد با شناخت فضاي مجازي و استفاده از فرصت‌هاي آن، معارف و مفاهيم اسلامي را تبيين كنند.
8 بار تأكيد رهبري در 2 سال
اين بار هشتم طي دو سال اخير است كه مقام معظم رهبري در موقعيت‌هاي مختلف به صراحت بر لزوم شناسايي و پاسخ به شبهات روز و مقابله با برنامه‌ريزي‌هاي دشمن در زمينه دين‌زدايي و حيا‌زدايي و شناخت فضاي مجازي و بهره‌مندي از فرصت‌هاي آن و كاهش تهديدهايش تأكيد مي‌كنند، آن هم بدون اينكه نسبت به اقدامات انجام شده در اين زمينه ابراز خرسندي كنند.
رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به هزينه‌هاي گزاف و برنامه‌ريزي‌هاي فراوان عليه ايمان و اعتقادات مردم گفتند: دشمن از طريق توليد و ترويج شبهات و همچنين توليد محتواي ضد‌عفت و حيا، به‌دنبال انحراف جوانان مؤمن و سالم از اصل دين و دريدن پرده‌هاي حياست و امروز اين كار در بستر فضاي مجازي انجام مي‌شود.
ايشان با اظهار تأسف از ناآشنايي برخي مبلغان ديني با ابزارهاي جديد رايانه‌اي و همچنين عدم‌درك درست از اهميت مسئله فضاي مجازي در برخي مسئولان افزودند: فضاي مجازي به صورت توأمان داراي منافع و مضرات بي‌شماري است كه بايد با استفاده از فرصت‌هاي آن، مفاهيم اسلامي را در سطح گسترده ترويج كرد و در همين خصوص، شوراي‌عالي فضاي مجازي با هدف تمركز در فكر، تصميم و اقدام تشكيل شد.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، شناسايي شبهات روز و پاسخ به آنها را از جمله كارهاي مهم حوزه‌هاي علميه برشمردند و افزودند: اين كار هيچ منافاتي با فقاهت ندارد زيرا فقه، منحصر به احكام عملي نيست بلكه «فقه‌الله الاكبر» در واقع همان معارف اسلامي است و بايد براي پاسخ به شبهات ديني نيز همانند كاوش‌هاي دقيق و پردامنه فقهي، اقدام و عمل كرد.
بيانات رهبر انقلاب در حالي بيان مي‌شد كه تأسف، نگراني و گلايه‌مندي و ناراحتي شديد در لحن ايشان مورد توجه برخي از حاضران در جلسه درس خارج فقه ايشان قرار گرفت.
انفعال حوزه‌هاي علميه در برابر تيرباران مسموم شبهه‌ها عليه جوانان
از سوي ديگر در حال حاضر به رغم تأكيدات مستمر مقام معظم رهبري از اواخر دهه 80 تاكنون، حوزه‌هاي علميه در كشور از نبود محوريت پژوهش در مطالعات حوزوي، دور شدن از سنت مباحثه، عدم‌آشنايي با امكان ارتباطي و رسانه‌اي روز و شبهاتي كه سوار بر امواج اين رسانه‌ها اعتقادات و باورهاي جوانان را نشانه گرفته‌اند و همچنين از نداشتن برنامه‌هايي متناسب براي مقابله با اين تهاجمات و شبهه‌افكني‌ها رنج مي‌برند و در نهايت نيز مجموعه اين بيماري‌ها حوزه‌هاي علميه را كه ركن و اسكلت نظام ديني در جامعه ما هستند در مقام انفعال برده‌اند و به جاي اينكه حوزه در فرآيند آموزشي و پژوهشي مدارس و دانشگاه‌هاي ما اثرگذار باشند، الگوي آموزشي معلم‌محور از مدارس و دانشگاه‌ها وارد حوزه‌هاي علميه ما شده‌اند، به طوري كه تحصيل براي اخذ مدرك و گذراندن دروس و پشت سر گذاشتن دوره‌هاي تحصيلي آفت جدي و جديدي است كه سوغات نظام آموزشي در مدارس و دانشگاه‌ها بوده و وارد حوزه شده است و آن را از ايفاي نقش مؤثرش در زمينه‌هاي مهمي مانند اعتقادي دور نگه داشته است.
نكته مسلم اين است كه فرمايشات ديروز رهبر انقلاب نشان از اشراف و احاطه كامل ايشان نسبت به مسائل حوزه‌هاي علميه مانند ساير مسائل جامعه دارد، آن هم نه فقط در كليات بلكه در جزئيات. معظم‌له با توجه به ذهن نقادي كه دارند، قطعاً اين موارد را تحليل هم مي‌كنند و با توجه به اطلاعاتي كه از مسائل كشوري و بين‌المللي دارند، جايگاه ايده‌آل حوزه و جايگاه فعلي آن را به خوبي مي‌بينند، بنابراين مطالبات و خواسته‌هايي كه مطرح مي‌كنند، نه به عنوان مطالبات و خواسته‌هاي شخصي و نفسي بلكه در همه مصالح كلي حوزه و جهان اسلام است.
بايكوت علمي مطالبات رهبري
در حالي كه آن گونه كه شايسته است، به اين مطالبات جامه عمل پوشانده نمي‌شود و پس از صحبت‌هاي معظم‌له كميته‌هاي پيگيري تشكيل مي‌شود، همايش‌هايي شكل مي‌گيرند، بروشورها، تراكت‌هاي تبليغاتي و بنرهايي چاپ و پخش مي‌شوند اما در يك بايكوت عملي عميقي قرار مي‌گيرد، گويا ما فقط براي شعار دادن، شعارنوشتن، تشكيل كميته و همايش اينجا هستيم.
حجت‌الاسلام ابراهيم كلانتري مسئول نهاد نمايندگي ولي‌فقيه در دانشگاه تهران در پاسخ به اين سؤال «جوان» كه چرا حوزه‌هاي علميه از سرعت پاسخ به شبهات نوپديد و مسائل روز عقب مي‌ماند، مي‌گويد: حجم شبهاتي كه در مسائل ديني مطرح مي‌شود بسيار گسترده است، يعني اگر بخواهيم نسبت به 10 سال قبل مقايسه كنيم متوجه مي‌شويم حجم اين شبهات هم به لحاظ كمي و هم به لحاظ كيفي چندين برابر شده است. در طول سال‌هاي گذشته انديشمندان و متفكران ما افزايش پيدا نكرده‌اند و حوزه‌هاي علميه ما به تناسب توسعه نداشته‌اند، بنابراين خود به خود حوزه‌هاي ديني ما از سرعت تحولات زمان و شبهات مطرح شده كه به فضاي عمومي جامعه تزريق مي‌شوند، عقب مي‌مانند.
وي مي‌افزايد: ما در حوزه‌ها محتاج تحول بنيادين هستيم به اين معنا كه بايد بخش‌هايي در حوزه‌ها به وجود بيايد كه تمام تلاش و ظرفيت خود را براي مقابله با شبهات و حربه‌هاي ايجاد شده عليه اسلام ناب به كار بندد به طوري كه پيشاپيش آنها را رصد و در پاسخ به آنها پيش‌دستي كند، البته نسبت به قبل انقلاب به مراتب رشد و توسعه پيدا كرده‌اند و نيازهاي روز جهان و تفكر انقلاب اسلامي بيش از اين است، با اين حال شوراي عالي و مديريت حوزه‌هاي علميه بايد براي اين منظور برنامه‌ريزي جدي و دقيق داشته باشند.
نوشدارو بعد از مرگ سهراب
كلانتري خاطرنشان مي‌كند: در حال حاضر ما اول مي‌گذاريم شبهات مطرح و فضاي ذهن جوانان را پر كنند و بعد ديرهنگام و وقتي كار از كار گذشت پاسخي براي شبهات بيان مي‌كنيم كه به دردي نمي‌خورد و كارساز نيست. تأكيد مقام معظم رهبري تأكيدي ضروري و بحق است و بخش‌هاي مختلف نظام بايد براي ايجاد تحول در حوزه‌هاي علميه به كمك اين مراكز ديني بيايند.
وي ادامه مي‌دهد: علاوه بر اينكه شبهات مطرح شده از يك جنس نيستند و مسائل اعتقادي، فقهي، تفسير قرآن، روايات، تاريخ اسلام و انديشه سياسي اسلام را شامل مي‌شوند، الان مثل گذشته نيست كه يك نفر عالم ديني بتواند به تمام شبهات پاسخ دهد، هر يك از اين زمينه‌ها نيازمند متخصص و متفكر مخصوص به خود است.
مسئول نهاد نمايندگي رهبري در دانشگاه تهران اظهار مي‌كند: در حال حاضر دستگاه‌هاي شبهه‌ساز از پشتوانه استكبار جهاي برخوردارند و بودجه‌هاي هنگفت در اختيار دارند و دسترسي به فضاهاي رسانه‌اي و مجازي دارند، بنابراين حوزه‌هاي علميه ما هم بايد از ابزارهاي مختلف برخوردار باشد و پشتيباني شود. همچنين دانستن زبان نسل جديد و بهره‌مندي از امكانات مورد استفاده آن هم لازم است. اينجاست كه مقام معظم رهبري بر استفاده از فرصت فضاي مجازي تأكيد دارند.
وي در خصوص اهتمام حوزويان به فراگرفتن علوم رايانه، سواد رسانه‌اي و زبان‌هاي مختلف نيز مي‌گويد: در حال حاضر طلاب به صورت آزاد و داوطلبانه دنبال اين مسائل هستند اما نه به صورت ساختارمند. خيلي طلبه‌ها با اين موارد آشنا هستند و اين امكانات تاحدودي در حوزه‌ها براي طلاب فراهم است اما نه به صورت جدي و برنامه‌ريزي شده و هدفمند.