مطلاق تهمت به امام مجتبی(ع) است
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به تشریح برخی از ابعاد مهم در زندگی امام حسن مجتبی(ع) پرداخت و تأکید کرد: مطلاق تهمت به امام مجتبی(ع) است و آمارهای ارائه شده در این زمینه صحت ندارد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدرضا جباری، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و استاد و محقق حوزه علمیه، ضمن تسلیت شهادت امام حسن مجتبی(ع) به پاسخ برخی شبهات مطرح شده در مورد این امام همام از جمله مطلاق، نصف کردن اموال و اختلاف تاریخی در روز شهادت پرداخت.
وی درباره اینکه چرا بین ولادت امام کاظم(ع) و شهادت امام مجتبی(ع) شهادت برگزیده شده؟ تصریح کرد: قولی در مورد ولادت امام کاظم(ع) در ماه صفر وجود دارد و از طرف دیگر قول معتبرتری هم در مورد ولادت این امام عزیز در ذی‌الحجه وجود دارد. لذا علما و محدثان میان این دو قول ولادت امام در ذی‌الحجه را ترجیح داده‌اند.
این استاد حوزه تصریح کرد: ابن‌بصیر طبق روایتی که مرحوم برقی در المحاسن خود آورده است، روایت ولادت را ذکر و بیان کرده که امام صادق(ع) بعد از اجرای مراسم حج با تخمینی که زده می‌شود نزدیک به ۲۰ ذی‌الحجه وارد منطقه ابواء که بعد از جحفه است شدند و در آنجا امام کاظم(ع) با حمل حمیده خاتون به دنیا آمدند.
وی در ادامه با بیان اینکه برپایی مجالس و مراسم عزا در ماه‌های محرم و صفر جزء سنت حسنه علما و مراجع و بزرگان و به خصوص علمای نجف بوده است، اظهار کرد: با توجه به ترجیح تاریخی، مراسم ولادت امام کاظم(ع) به ذی‌الحجه منتقل شده است و از طرفی در مورد شهادت امام حسن مجتبی(ع) نیز دو قول روز هفتم و ۲۸ صفر وجود دارد که قول روز ۲۸ صفر معتبرتر است.
جباری بیان کرد: شیخ طوسی و دیگران قول ۲۸ صفر را نقل و آن را معتبرتر دانسته‌اند گرچه هفتم صفر نیز از علمای قرن سوم نقل دارد که البته آن عالمی که این مسئله را نقل کرده زیدیه بوده و در برابر نقل ۲۸ صفر اعتبار کمتری دارد و چون ۲۸ صفر مصادف با وفات پیامبر(ص) است، روز هفتم صفر را جداگانه اقدام به اقامه عزاداری می‌کنند.
مطلاق تهمت است
این محقق و پژوهشگر تاریخ اسلام به بحث مطلاق در مورد امام حسن(ع) اشاره و تصریح کرد: مطلاق یعنی داشتن زنان متعدد؛ این تهمتی آشکار از سوی دشمنان به امام مجتبی(ع) بوده است و در برخی نقل‌های کذب تا ۲۵۰ همسر برای امام ذکر کرده‌اند؛ اصل این تهمت را منصور عباسی برای اولین بار در برابر حسنیین که معارضان حکومت وی بودند، مطرح کرد تا در جایگاه امام تخطئه ایجاد کند.
جباری با بیان اینکه ده تا ۱۵ همسر برای امام که برخی نام و برخی کنیه است، ذکر شده اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین دلائل این کار، درخواست مردم زمانه امام از ایشان برای وصلت با دختران و خواهرانشان بوده است؛ امام جایگاه معنوی، اجتماعی و سیاسی والایی نزد مردم داشتند و مردم هم به این امر اقبال زیادی نشان می‌دادند.
وی ادامه داد: ممکن است این سؤال ایجاد شود که به فرض درخواست مردم امام چرا اجابت می‌فرمودند که باید در پاسخ گفت: رد این مسئله از سوی امام حمل بر عیب گذاشتن روی دختر مورد نظر بوده است. لذا امام نیز رد درخواست و احسان نمی‌کردند.
این پژوهشگر تاریخ اسلام با بیان اینکه برخی از ازدواج‌های پیامبر(ص) نیز از این سنخ بوده است، بیان کرد: امروز نیز ممکن است در میان اعراب این رسم وجود داشته باشد همان طور که بنده از برخی اساتیدی که در کشورهای عربی زندگی می‌کنند این مسئله را شنیده‌ام که در برخی قبیله‌ها و مناطق رواج دارد ولی به هر حال تعداد بالای آماری که برای آن امام درست کرده‌اند به هیچ وجه صحت ندارد.
انفاق؛ سیره قطعی ائمه(ع)
جباری در پاسخ به سؤالی در مورد تقسیم کردن اموال از سوی حضرت با فقرا و اعتبار سندی این روایات ادامه داد: اگر امام همه اموال خود را به فقرا می‌دادند شاید در تنافی با آیه شریفه «وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا»(اسراء/۲۹) باشد ولی ایشان نصف اموال خود را تقسیم فرمودند؛ این مسئله جزو سنت و سیره پیامبر(ص) و سایر ائمه(ع) بوده است. ضمن اینکه در مورد این نوع روایات نیازی به دقت سندی مانند روایات فقهی نیست.
وی افزود: امام رضا(ع) انفاق بزرگی را به یکی از فقرا کردند که مایه تعجب دیگران شد و اعتراض کردند که چرا این مقدار و گفتند که زیان کردی؟ و امام جواب فرمود که من غنیمت به دست آوردم؛ یعنی در سیره ائمه(ع) کسب معنوی و اخروی مغرم(زیان) نیست بلکه مغنم(غنیمت) است و تحلیل با این نگاه این سؤالات را پاسخ می‌دهد.
دنیاطلبی مردم؛ ریشه صلح امام حسن(ع)
اجباری در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه آیا صلح امام حسن(ع) قابل الگوگیری است، بیان کرد: معصومین(ع) برای الگوگیری مردم از ایشان انتخاب شده‌اند و قطعاً ممکن است اما باید روشمند باشد و بتوانیم منطق رفتار معصوم(ع) را به درستی کشف کنیم؛ باید بدانیم که صلح در شرایطی صورت گرفت که اکثریت جامعه آن روز دنیا و عافیت را به آخرت و سختی‌های مبارزه و جنگ ترجیح دادند و چنین شرائطی امروز وجود ندارد.
وی تأکید کرد: امام(ع) با مردمی مواجه شد که یکپارچه طالب دنیا بودند. لذا اما یا باید با نصرت ملائکه می‌جنگید و یا با حمایت همین مردمی که نمی‌خواستند بجنگند و خیانت‌هایی که به امام شد، لذا مجبور شدند به صلح تن بدهند.