غصه نخور! وظیفه ات روزه خوردن بوده است
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی از نخبگان حوزوی و مشهور‌ترین مبلغ دین در رسانه است، او بیش از سه دهه است که به تدریس علوم و معارف قرآنی با زبانی شیرین و همه‌فهم می‌پردازد.
برنامه تلویزیونی این مترجم و مفسر قرآن کریم با عنوان «درس‌هایی از قرآن» پنجشنبه هر هفته پس از خبر ساعت ۱۹ از شبکه اول سیما پخش می‌شود که تکرار آن روزهای جمعه ساعت ۱۴:۳۰ از شبکه سیمای قرآن مشاهده است. او در این برنامه همواره نکات جالب و جدیدی از قرآن کریم استخراج می‌کند و با ضروریات روز پیوند می‌زند و با زبانی ساده و شیرین بازگو می‌کند، به همین دلیل است که پربیننده‌ترین برنامه سخنرانی‌محور تلویزیون را به خود اختصاص داده است. این خطیب توانمند می‌گوید: بدبخت کسی است که ماه رمضان تمام شود و او بخشیده نشود. نکند ماه رمضان تمام شود و بخشیده نشویم. عزم را جزم کنیم، خدا زود راضی می‌شود. رابطه ما با مسجد لحظه‌ای و فصلی نباشد. یکی از کلماتی که من خوشم نمی‌آید این کلمه است؛ می‌گویند: «شبی با قرآن»! این کلمه لغو است. مثل اینکه بگوییم: شبی با اکسیژن! مگر اکسیژن برای یک شب است؟ آیا قرآن برای یک شب است؟ ما رابطه‌مان با خدا و نماز و مسجد شبی و ساعتی ندارد.
در ادامه و به مناسبت حضور در ماه مهمانی خدا، نکته‌های ناب رمضانی را از زبان حجت‌الاسلام قرائتی مرور می‌کنیم.
*ماه خانه‌تکانی دل
پیامبر(ص) یک خطبه قبل ماه مبارک رمضان دارند و در آن نکات زیادی را مطرح کرده‌اند. حضرت می‌فرمایند: «فَإِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ غُفْرَانَ اللَّهِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْعَظِیمِ وَ اذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِیهِ جُوعَ یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ عَطَشَهُ وَ تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِکُمْ وَ مَسَاکِینِکُمْ وَ وَقِّرُوا کِبَارَکُمْ وَارْحَمُواصِغَارَکُمْ وَ صِلُوا أَرْحَامَکُمْ.» یاد معاد در ماه رمضان است. چون می‌گوید: وقتی گرسنه و تشنه شدید، با گرسنگی و تشنگی رمضان یاد گرسنگی و تشنگی قیامت هم باشید (وَ اذْکُرُوا بِجُوعِکُمْ وَ عَطَشِکُمْ فِیهِ جُوعَ یَوْمِ الْقِیَامَة). با قلب پاک یاد خدا باشید؛ وقتی گرسنگی و تشنگی به شما فشار می‌آورد، یاد معاد باشید. یاد محرومان باشید (تَصَدَّقُوا عَلَى فُقَرَائِکُمْ وَ مَسَاکِینِکُم) یاد ایتام باشید (تَحَنَّنُوا عَلَى أَیْتَامِ النَّاسِ یُتَحَنَّنْ عَلَى أَیْتَامِکُم) فرض کنید خود شما بمیرید. بچه‌هایتان یتیم شوند، دوست دارید یک کسی به یتیم‌های شما رحم کند. پس به یتیم‌ها توجه خاص داشته باشید. روابط خانوادگی را دریابید و به پیرها را احترام بگذارید (وَقِّرُوا کِبَارَکُم). به بچه‌ها رحم کنید (وَ ارْحَمُوا صِغَارَکُم). زبانتان را حفظ کنید (احْفَظُوا أَلْسِنَتَکُم) فقط شکم که نباید روزه باشد، زبان هم باید روزه باشد. ماه رمضان لغو نگوییم. چشم و گوشمان را کنترل کنیم. چشم را از حرام ببندید. دل را خانه تکانی کنید و با سجده‌های طولانی بار سنگین گناهان را زمین بگذارید.
* ماجرای روزه افراد بدحجاب
بعضی افراد به بعضی آیه‌ها ایمان دارند. مثلاً طرف بد حجاب است، موهای سرش پیداست وآرایش‌کرده بیرون می‌آید اما روزه هم می‌گیرد. قرآن راجع به اینها می‌گوید: «نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَکْفُرُ بِبَعْضٍ» (نساء/150) یک جایش را قبول داریم، یک‌جا را قبول ندارد. مثل یک دکتری که یک نسخه می‌دهد چشم را خوب می‌کند اما کلیه را خراب می‌کند. یا یک آمپول می‌زند برای کلیه خوب است ولی برای قلب مضر است. پزشک خوب این است که وقتی نسخه می‌دهد همه اعضا را در نظر بگیرد. اینکه ما روزه بگیریم و به بعضی کارها عمل نکنیم، اگر اینطور بود که مسلمان شدن کاری ندارد! اصلاً کل تفاوت حجاب با بی‌حجابی نیم کیلو بیشتر نیست، چون کسی لخت در خیابان نمی‌آید و یک سری لباس‌ها را که همه می‌پوشند. منتهی برای بدحجاب نازک است، کوچک و بدن‌نما است. همه آنهایی که حجابشان اسلامی است با آنهایی که ضد اسلام هستند، تفاوتش نیم کیلو است. آخر به خاطر این نیم‌کیلو می‌ارزد!؟
*تفسیر قرآن را دریابیم
ماه رمضان نهضتی برای تدبر در قرآن، و عمل به آن باشد. شب‌های قدر جوشن‌کبیر می‌خوانند، خوب است، سخنرانی و عزاداری شب شهادت دارند که خوب است. اما سهم قرآن چه؟ هر منبری در شب قدر چند آیه هم تفسیر کند و بعد بگوید: این یک ربع برای قرآن، حالا برویم سراغ قرآن سر گرفتن! اینطور نباشد که ما چندین ساعت احیا بگیریم، دعا بخوانیم و گریه کنیم اما یک آیه از قرآن در مسجد ما تفسیر نشود! این بی‌مهری به قرآن است. اصل ما «کتاب الله و عترتی» است، به قول معروف: فکر نان کن که خربزه آب است.
*میزبان شب قدر کیست
شب قدر شبی است که قرآن نازل شد. قرآن چیست که باید در بهترین شب‌ها -شب قدر که بهتر از هشتاد و سه سال است- نازل شود؟
شب قدر چه شبی است؟ شبی است که فرشته‌ها از آسمان وارد زمین می‌شوند. رابطه بین زمین و آسمان است. کجا می‌روند؟ امام فرمود: زمان پیغمبر فرشته‌ها بر پیغمبر نازل می‌شدند. پس بعد از پیغمبرهم فرشته‌ها هر سال در شب قدر نازل می‌شوند. زمان پیغمبر بر پیغمبر نازل می‌شدند. پس باید در طول تاریخ یک کسی باشد شبیه پیغمبر، یک امام معصومی، یک حجت خدا، یک ولی خدا باید باشد که همینطور که بر پیغمبر نازل می‌شدند بعد از آن هم فرشته‌ها بر او نازل شوند و او جز امام معصوم و حضرت مهدی(عج) شخص دیگری نیست. پس شب قدر امام زمان(عج) میزبان است و فرشته‌ها مهمان هستند.
شب بیست و سوم، اهمیت شب قدری‌اش از شب نوزدهم و از شب بیست و یکم بیشتر است. شب نوزدهم حدیثی داریم کار یک مرحله تمام می‌شود، بیست و یکم یک مرحله دیگر، بیست و سوم قطعی می‌شود. مثل پارچه‌ای که یک بار می‌برند، یک بار کوک می‌زنند، یک بار دوخت آخر. یعنی شب بیست و سوم آن شبی است که کارها دیگر مهر و موم می‌شود. یک کارهایی هم هست شب قدر، عمومی است ولی شب بیست و سوم پررنگتر است. مثلا شب قدر مستحب است آدم غسل کند. اما شب بیست و سوم دو تا غسل دارد؛ یک غسل سر شب، یک غسل آخر شب. یا مثلا شب بیست و سوم دو تا سوره اضافه‌تر باید بخوانیم؛ سوره روم و عنکبوت. شب بیست و سوم حضرت زهرا نمی‌گذاشت کسی بخوابد. اگر کسی هم از بچه‌ها خوابش می‌برد، یک آب در صورتش می‌پاشید، و غذایشان را تغییر می‌داد و غذای سبک‌تر تهیه می‌کرد، علی ایّ حال یک اصراری داشتند بر اینکه نخوابند، این پیداست که شب بیست و سوم عنایت می‌شود.
*افطاری برای آشتی‌دادن
ما تابع امیرالمؤمنین هستیم. ما که امام اولمان امیرالمؤمنین است. سنی‌ها هم خلیفه چهارمشان که هست، باید گوش بدهند. فرمود چه؟ «أُوصِیکُمَا بِتَقْوَى اللَّه وَ نَظْمِ أَمْرِکُم» کارهایتان منظم باشد. حساب و کتاب داشته باشد. «وَ صَلَاحِ ذَاتِ بَیْنِکُم» یعنی اگر دو نفر با هم قهر هستند، بلند شوید آشتی بدهید. ماه رمضان افطاری که می‌دهیم، ببینیم در فامیل چه کسانی با هم قهر هستند. همان‌هایی که قهر هستند افطاری دعوت کنیم و آشتی‌شان بدهیم. پیغمبر می‌فرماید: هرکس دو مسلمان را با هم آشتی بدهد، از همه روزه‌های مستحبی و از همه نمازهای مستحبی ثوابش بیشتر است.
* اگر عذر داری، غصه نخور!
نشانه اخلاص، موفقیت یا شکست در کار است. آدم اگر مخلص باشد هیچ‌وقت غصه نمی‌خورد. لذا قرآن می‌گوید: «فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُون» (توبه/111) چه این دشمن را بکشد، چه دشمن این را بکشد. «إِحْدَى الْحُسْنَیَیْنِ» (توبه/52) قرآن می‌گوید: هردو نیکو است. این دشمن را بکشد، الحمدلله! دشمن خدا این را بکشد، الحمدلله شهید شدیم، یعنی برای مخلص فرق نمی‌کند. آدم مخلص غصه نمی‌خورد، معذورم! دکتر گفته: روزه‌ات را بخور. روزه می‌خورم، خاک بر سر ما امسال روزه‌مان را خوردیم! چرا می‌گویی: خاک بر سر ما؟ وظیفه‌ات روزه خوردن بوده است. به همان دلیلی که می‌گویند: او باید بگیرد، دکتر می‌گوید: تو باید نگیری!