«مشرک» و «خوارج» نامیدن شیعیان در نظام آموزشی عربستان
با ترویج این فکر از سوی علمای وهابیت که شیعیان مشرک و بدعت گذار هستند، راه برای کشتار شیعیان از سوی داعش و القاعده فراهم شده است.
نزدیک به یکسال از حمله مأموران امنیتی رژیم آل‌سعود به شیعیان منطقه عوامیه عربستان سعودی می‌گذرد؛ منطقه‌ای شیعه نشین که از فقدان امکانات رفاهی، اجتماعی و خدماتی به شدت رنج می‌برد. «بسیار می‌ترسیدیم که از خانه‌های خود خارج شویم. بیشتر پاساژهای تجاری سوزانده و یا تعطیل شده‌اند. هر موجود زنده‌ای را که ببینند مورد هدف قرار می‌دهند.» این توصیف یکی از ساکنان منطقه عوامیه از اوج خفقان و سرکوب شدید شیعیان است.
اردیبهشت ماه سال گذشته نیروهای امنیتی آل‌سعود به بهانه تاسیس بزرگترین مرکز خدماتی ـ تفریحی اقدام به تخریب منطقه تاریخی «المسوره» عوامیه کردند اما در مقابل افراد ناشناس نیز در پاسخ به جنایات ماموران آل سعود علیه آنان قیام مسلحانه انجام دادند. بسیاری از فعالان سیاسی و اجتماعی این منطقه از سال 2012 و به جرم سازماندهی و مشارکت در تظاهرات علیه حکومت تحت تعقیب قرار گرفتند. با آنکه مردم در این تظاهرات مسالمت آمیز به دنبال تحقق مطالبات خود بوده اما با محاصره این شهر، خشونت و سرکوب نصیب شیعیان عوامیه شده است.
سازمان حقوق بشری «هیومن رایتس ووتش» پس از گفت‌وگو با 5 نفر از ساکنان منطقه عوامیه می‌نویسد: «ما هیچگاه دست به سلاح نبرده و همواره تظاهرات مسالمت آمیز برپا کردیم اما مسؤولیت افزایش خشونت و سرکوب شهروندان به صورت مستقیم متوجه حاکمان سعودی است. نیروهای امنیتی آل‌سعود با حمله وحشیانه به مردم، آنان را بازداشت کرده و هر کسی را که از منزلش خارج شود مورد هدف گلوله قرار می‌دهد.»
با آنکه حکومت سعودی همواره با استفاده از شعارهای «مبارزه با تروریسم» به دنبال توجیه رفتارهای وحشیانه خود بر می‌آید اما به نظر می‌رسد که مشکل بسی عمیق‌تر از یک توصیف ساده باشد.. تبعیض نژادی و سرکوب شیعیان که 10 تا 15 درصد بافت جمعیتی عربستان را تشکیل می‌دهند تا بدانجا افزایش یافته که فعالان حقوقی سعودی نیز نسبت به جنگ‌های قومیتی و طایفه‌ای و گسترش دامنه درگیری‌ها میان مأموران امنیتی و تظاهرکنندگان شیعی هشدار داده‌اند.
دشمنی وهابیت با شیعیان و جنگ ایدئولوژی‌ها
محاصره عوامیه و کشتار مظلومانه شیعیان نشان از عمق کینه و دشمنی خاندان آل‌سعود، سازمان‌ها و موسسه‌های دینی وابسته به حکومت و علمای درباری وهابی نسبت به شیعیان دارد. گسترش تعصّبات قومیتی ـ مذهبی سبب شده تا دامنه این اختلاف‌ها از سطح یک کشور به سطح خاورمیانه و منطقه کشیده شود. تصمیم‌ها، رویکردها و موضع‌گیری عربستان در بعد سیاست خارجی نیز عامل دیگری در بی‌ثباتی منطقه است به عنوان نمونه در یمن، با دستور عربستان سعودی و حمایت‌های متمادی آنان از تروریست‌های تکفیری جنگ تمام عیاری علیه شیعیان این کشور به راه افتاده است. روزانه ده‌ها تن از غیر نظامیان در حملات هوایی جنگنده‌های سعودی جان خود را از دست می‌دهند.
رقابت و سرکوب شیعیان منحصر به عوامیه و یا یمن نیست. سردمداران سعودی با اندیشه و گفتمان شیعیان دشمنی دارند. عربستان در تمام این سال‌ها با عنوان «نفوذ ایران در منطقه و رویای برپایی امپراطوری صفوی» به جنگ با جمهوری اسلامی ایران آمده‌اند زیرا انقلاب اسلامی ایران همواره با سرلوحه قرار دادن شعار «کن للظالم خصما وللمظلوم عونا» مانع از تحقق نقشه‌های استکبار جهانی و دولت‌های مرتجع عربی منطقه شده است از این رو باید گفت که آل‌سعود با ماهیت اندیشه و گفتمان تشیّع دشمنی دارد.
مقامات ناپخته سعودی با تکرار ادعاهای واهی و برای توجیه جنایات و نسل کشی خود، از سه سال قبل تا به امروز همواره به ترویج این فکر که شیعیان عربستان جاسوس ایران در این کشور هستند، پرداخته و حتی سعود بن نایف شاهزاده این کشور پس از کشته شدن ماموران امنیتی به دست عناصر ناشناس در منطقه قطیف انگشت اتهام را به سمت شیعیان نشانه رفته و گفت: «در زمانی که کشور مورد تعرض دشمنان قرار گرفته است، نوادگان عبدالله بن سبأ مزدور حکومت صفوی به دنبال ایجاد اختلاف و شکاف در میان مردم هستند.»
محرومیت شیعیان از دستیابی به منصب‌های حکومتی
در کنار تمام این عوامل، تغییر معادلات منطقه‌ای نیز عاملی دیگر در افزایش سرکوب شیعیان عوامیه و قطیف شده است. سازمان هیومن رایتس ووتش در گزارشی با ابراز نگرانی از تشدید تبعیض نژادی در سال‌های اخیر تاکید می‌کند که شیعیان عربستان در سایه حکومت سعودی از حق معامله برابر محروم بوده و حتی نظام سعودی اجازه برگزاری شعائر دینی را به شیعیان نمی‌دهد تا آنجا که آنان حق تاسیس مساجد را نیز ندارند.
هیومن رایتس ووتش تصریح می‌کند: «در طول تاریخ حاکمان سعودی، اجازه فعالیت در عرصه سیاسی، دستیابی به منصب‌های حکومتی و کسب شغل‌های مشخصی را به شیعیان نمی‌دهند. اکنون یک دیپلمات شیعه یا یک افسر درجه‌دار شیعی در ساختار حکومتی عربستان وجود ندارد. دانشجویان شیعی در دانشکده‌های سیاسی، نظامی و امنیتی مورد پذیرش قرار نمی‌گیرند. بدتر آنکه مجبور به تحصیل در نظام آموزشی هستند که تماما به اعتقاداتشان توهین می‌کند.»
این سازمان در بخش دیگری از گزارش خود با اشاره به صدور احکام ناعادلانه علیه شیعیان و اعدام فعالان حقوقی و سیاسی خاطر نشان می‌کند: «بسیاری از شیعیان به دلیل شرکت در تظاهرات و یا مطالبه حقوق قانونی خود در زندان‌ها به سر برده و یا به اعدام محکوم شدند. به تازگی دادگاه جنایی عربستان حکم اعدام 14 تن از شیعیان را به جرم شرکت در تظاهرات براندازی حکومت صادر کرده است. مستند دادگاه اعترافی بوده که از این افراد تحت شکنجه‌های شدید گرفته شده و آنان این اعتراف ها را منکر شدند.»
علمای درباری ابزار تئوریزه ساختن کشتار شیعیان
در این میان اما نباید از نقش عالمان درباری وابسته به حکومت غافل شد. علمای وهابیت با صدور فتواهای متعدّد راه را برای اعمال خشونت و سرکوب شیعیان هموار می‌کنند. بسیاری از این عالم نماها که در شبکه‌های اجتماعی نیز حامیان فراوانی دارند، با استفاده از ادبیات زشت، زننده، نژاد پرستانه آشکارا به شیعیان و اعتقادات شیعی اهانت می‌کنند.
علمای درباری آل سعود ارتباط شیعیان و اهل سنت را به شدت محکوم و هرگونه ازدواج میان این دو مذهب را حرام می‌دانند. اشراب این تفکرات در نظام آموزشی کار را بدانجا رسانده که در مقاطع مختلف تحصیلی و به صورت مستقیم و غیر مستقیم مراسم دینی و شعائر مذهبی شیعه را شرک و بدعت توصیف کرده و پیروان مذهب تشیّع را خوارج نامیده و آنان را مستحقّ عذاب اخروی می‌دانند.
حال عجیب نیست که اگر وهابیّت را پدرخوانده جریان‌های تکفیری بدانیم. این اندیشه‌ها سبب شده تا داعش و القاعده کشتار شیعیان را پیروزی از سنت رسول الله بدانند. نتیجه این گفتمان آن شده که از سال 2015م تا به امرز 6 مسجد شیعه در منطقه نجران مورد حمله تروریست‌های تکفیری قرار گرفته و صدها تن از شیعیان مظلوم این منطقه به شهادت رسیدند.
با آنکه شیعیان عربستان همواره خود را شهروند این کشور دانسته و هیچگاه اقدامی در جهت براندازی حکومت انجام ندادند اما همواره مورد شدیدترین تعرض‌ها قرار گرفته‌اند. آل‌سعود به گمان خود با سرکوب شیعیان پایه‌های حکومت خود را تقویت می‌کند اما مسؤولان سعودی باید بدانند که سرانجام در همان حمام خونی غرق خواهند شد که خود به راه انداخته بودند «المُلکَ یَبقَی مَعَ الکُفرِ وَ لا یَبقَی مَعَ الظُّلمِ»